అవలోకనం
కాన్సర్ ఎలా వస్తుంది?
క్యాన్సర్ అనేది కణాలు అనియంత్రితంగా విభజించబడినప్పుడు మరియు చుట్టుపక్కల కణజాలాలలోకి వ్యాపించినప్పుడు వచ్చే వ్యాధి. DNAలో మార్పుల వల్ల క్యాన్సర్ వస్తుంది. చాలా క్యాన్సర్ కలిగించే DNA మార్పులు జన్యువులు అని పిలువబడే DNA విభాగాలలో సంభవిస్తాయి. ఈ మార్పులను జన్యు మార్పులు అని కూడా అంటారు.
కాన్సర్ దశలు
స్టేజింగ్ అనేది క్యాన్సర్ను వివరించడానికి ఒక మార్గం. క్యాన్సర్ యొక్క దశ మీకు క్యాన్సర్ ఎక్కడ ఉంది మరియు దాని పరిమాణం, అది సమీపంలోని కణజాలాలలోకి ఎంతవరకు పెరిగింది మరియు సమీపంలోని శోషరస కణుపులకు లేదా శరీరంలోని ఇతర భాగాలకు వ్యాపించి ఉంది తెలుసుకోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది. ఏదైనా క్యాన్సర్ చికిత్సను ప్రారంభించే ముందు, వైద్యులు క్యాన్సర్ దశను గుర్తించడానికి శారీరక పరీక్షలు, ఇమేజింగ్ స్కాన్‌లు మరియు ఇతర పరీక్షలను ఉపయోగించవచ్చు. అన్ని పరీక్షలు పూర్తయ్యే వరకు స్టేజింగ్ పూర్తి కాకపోవచ్చు.
చాలా రకాల క్యాన్సర్లకు వైద్యులు TNM స్టేజింగ్ సిస్టమ్‌ను ఉపయోగిస్తారు. T అనగా కణితి (T - ట్యూమర్), N అనగా శోషరస కణుపులు (N - నోడ్), M అనగా మెటాస్టేజ్‌లు (M - మెటాస్టాసిస్) వర్ణించడానికి అక్షరాలు మరియు సంఖ్యలను ఉపయోగిస్తుంది. ప్రతి అక్షరం మరియు సంఖ్య క్యాన్సర్ గురించి మీకు తెలియజేస్తుంది. ప్రతి వర్గానికి నిర్దిష్ట నిర్వచనాలు ఈ వ్యవస్థను ఉపయోగించి ప్రదర్శించబడే ప్రతి రకమైన క్యాన్సర్‌కు భిన్నంగా ఉంటాయి.
- కణితి అనేది కణజాలం యొక్క ఘనమైన ద్రవ్యరాశి, ఇది అసాధారణ కణాలు కలిసి ఉన్నప్పుడు ఏర్పడుతుంది. ఇది కణితులు ఎముకలు, చర్మం, కణజాలం, అవయవాలు మరియు గ్రంథులను ప్రభావితం చేయవచ్చు. చాలా కణితులు క్యాన్సర్ కాదు (అవి అపాయకరమైనవి కాకుండా ఉంటాయి). అయినా కానీ వారికి చికిత్స అవసరం కావచ్చు. క్యాన్సర్ లేదా ప్రాణాంతక కణితులు ప్రాణాంతకం మరియు క్యాన్సర్ చికిత్స అవసరం.
- క్యాన్సర్ శోషరస కణుపులను ప్రభావితం చేసిందా అని అక్షరం N మరియు దాని తర్వాత సంఖ్య వివరిస్తుంది. శోషరస గ్రంథులు చిన్న, బీన్-ఆకారపు అవయవాలు, ఇవి సంక్రమణతో పోరాడటానికి సహాయపడతాయి. క్యాన్సర్ మొదట వ్యాపించే సాధారణ ప్రదేశం.
- మెటాస్టాసిస్ అంటే క్యాన్సర్ మీ శరీరంలోని వేరే భాగానికి వ్యాపించింది అని చెప్పవచ్చు. ఇది జరిగినప్పుడు, క్యాన్సర్ "మెటాస్టాసైజ్డ్" అని వైద్యులు చెప్తారు.
మెటాస్టాటిక్ కాన్సర్ అంటే ఏమిటి?
క్యాన్సర్ ప్రారంభమైన చోట నుండి శరీరంలోని సుదూర భాగానికి వ్యాపించడాన్ని మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ అంటారు. అనేక రకాల క్యాన్సర్లకు, దీనిని స్టేజ్ IV (4) క్యాన్సర్ అని కూడా అంటారు. క్యాన్సర్ కణాలు శరీరంలోని ఇతర భాగాలకు వ్యాపించే ప్రక్రియను “ మెటాస్టాసిస్ “ అంటారు.
మైక్రోస్కోప్ ద్వారా పరిశీలించి, ఇతర మార్గాల్లో పరీక్షించినప్పుడు, మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ కణాలు ప్రాథమిక క్యాన్సర్ వంటి లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి మరియు మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ కనుగొనబడిన ప్రదేశంలోని కణాల వాలే ఉండదు కావున శరీరంలోని మరొక భాగం నుండి వ్యాపించే క్యాన్సర్ అని వైద్యులు చెప్పగలరు.
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ను ప్రాథమిక క్యాన్సర్ అని కూడా అంటారు. ఉదాహరణకు, ఊపిరితిత్తులకు వ్యాపించే రొమ్ము క్యాన్సర్ను మెటాస్టాటిక్ బ్రెస్ట్ క్యాన్సర్ అని కూడా అంటారు, ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్ అని కాదు. ఇది ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్‌గా కాకుండా స్టేజ్ IV బ్రెస్ట్ క్యాన్సర్‌గా పరిగణించబడుతుంది.
కొన్నిసార్లు ప్రజలు మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్నారని నిర్ధారణ అయినప్పుడు, అది ఎక్కడ ప్రారంభమైందో వైద్యులు చెప్పలేరు. ఈ రకమైన క్యాన్సర్ను “ప్రాథమిక మూలం తెలియని కాన్సర్” లేదా “CUP క్యాన్సర్“ అంటారు.
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ యొక్క లక్షణాలు
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ ఎల్లప్పుడూ ఒకే లక్షణాలను కలిగి ఉండదు. ఈ లక్షణాలు సంభవించినప్పుడు, అవి ఎలా ఉంటాయి మరియు మీరు వాటిని ఎంత తరచుగా కలిగి ఉంటారు అనేది మెటాస్టాటిక్ కణితుల పరిమాణం మరియు స్థానంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ యొక్క కొన్ని సాధారణ సంకేతాలు:
- క్యాన్సర్ ఎముకకు వ్యాపించినప్పుడు నొప్పి మరియు పగుళ్లు,
- తలనొప్పి, మూర్ఛలు లేదా మైకము, క్యాన్సర్ మెదడుకు వ్యాపించినప్పుడు
- శ్వాస ఆడకపోవడం, క్యాన్సర్ ఊపిరితిత్తులకు వ్యాపించినప్పుడు
- కామెర్లు లేదా కడుపులో వాపు, క్యాన్సర్ కాలేయానికి వ్యాపించినప్పుడు
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌కు చికిత్స
చాలా రకాల మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌కు చికిత్సలు ఉన్నాయి. తరచుగా, మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ చికిత్స యొక్క లక్ష్యం దాని పెరుగుదలను ఆపడం లేదా మందగించడం ద్వారా దానిని నియంత్రించడం. కొందరు వ్యక్తులు బాగా నియంత్రించబడే మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌తో సంవత్సరాల పాటు జీవించగలరు. ఇతర చికిత్సలు లక్షణాలను తగ్గించడం ద్వారా జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరుస్తాయి. ఈ రకమైన సంరక్షణను పాలియేటివ్ కేర్ (Palliative care) అంటారు. ఇది క్యాన్సర్ చికిత్స సమయంలో ఏ సమయంలోనైనా ఇవ్వవచ్చు.
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్ను ఇకపై నియంత్రించలేమని మీకు చెప్పినట్లయితే, మీరు మరియు మీ ప్రియమైనవారు జీవితాంతం సంరక్షణ గురించి చర్చించాలనుకోవచ్చు.
ముఖ్యంగా రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు చికిత్స పొందిన వారు, క్రింది లక్షణాలను అనుభవిస్తారు:
- గాయం లేదా వ్యాయామం ద్వారా వివరించబడని అసాధారణమైన, నిరంతర వెన్ను లేదా మెడ నొప్పి.
- ఎముకలలో నొప్పి.
- వివరించలేని శ్వాస లేదా దగ్గు.
- తీవ్ర అలసట లేదా అనారోగ్యం (సాధారణంగా అనారోగ్యంగా అనిపిస్తుంది)
- తలనొప్పి.
- మూర్ఛలు.
- మూడ్ మారుతుంది
- మాట్లాడటంలో ఇబ్బంది
- దృష్టి మార్పులు
- చాలా మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్ పునరావృతమయ్యే క్యాన్సర్,
మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్ లక్షణాలను తగ్గించే మరియు జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరిచే చికిత్సలతో చికిత్స చేయవచ్చు. మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్న రోగులలో సుమారు 85% మంది ప్రారంభ దశలో రొమ్ము క్యాన్సర్ నిర్ధారణను కలిగి ఉన్నారు. అయినప్పటికీ, ప్రారంభ దశలో ఉన్న రొమ్ము క్యాన్సర్ ఉన్న చాలా మంది రోగులు మెటాస్టాటిక్ వ్యాధిని అభివృద్ధి చేయరు. మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్న రోగులలో సుమారు 15% మంది ప్రారంభ రొమ్ము క్యాన్సర్ నిర్ధారణ సమయంలో మెటాస్టాటిక్ వ్యాప్తిని కలిగి ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది. దీన్నే డి నోవో మెటాస్టాటిక్ బ్రెస్ట్ క్యాన్సర్ అంటారు.
ప్రస్తుతం, మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు నివారణ లేదు. హెల్త్‌కేర్ ప్రొవైడర్లు సాధ్యమైనంత తక్కువ దుష్ప్రభావాలకు కారణమయ్యే చికిత్సలపై దృష్టి సారిస్తారు, అయితే వ్యక్తులు సాధ్యమైనంత ఎక్కువ కాలం పాటు ఉత్తమమైన జీవన నాణ్యతతో జీవించడంలో సహాయపడతారు. అంటే మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు చికిత్స చేయడానికి ఒక మార్గం లేదు.
మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు నిర్దిష్ట చికిత్సలు ఏమిటి?
- కీమోథెరపీ.
- హార్మోన్ థెరపీ.
- ఇమ్యునోథెరపీ.
- లక్ష్య చికిత్స.
రొమ్ము క్యాన్సర్ చికిత్సలో భాగంగా మాస్టెక్టమీని చేయవచ్చు. ఈ క్రింది పరిస్థితులలో మీ వైద్యుడు మీకు మాస్టెక్టమీని చేయమని సలహా ఇస్తారు:
- కణితి పెద్దది
- కణితి మీ రొమ్ము యొక్క ఒకటి కంటే ఎక్కువ ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంటుంది
- రేడియేషన్ థెరపీని ఉపయోగించడం మంచిది కాదు
- మీ రొమ్ము పరిమాణం కూడా చేసే మాస్టెక్టమీ రకాన్ని గుర్తించడంలో సహాయపడవచ్చు.
కొన్ని సందర్భాల్లో, రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు ఎక్కువ ప్రమాదం ఉన్న మహిళలు క్యాన్సర్ అభివృద్ధి చెందడానికి ముందు మాస్టెక్టమీని చేసుకోవాలనుకోవచ్చు . ఇందులో BRCA1 లేదా BRCA2 జన్యువు వంటి రొమ్ము క్యాన్సర్‌తో సంబంధం ఉన్న జన్యువులు ఉన్న స్త్రీలు ఉన్నారు. ఈ సందర్భాలలో, రొమ్ము క్యాన్సర్ రాకుండా నిరోధించడానికి మాస్టెక్టమీ చేయబడుతుంది.
మీ వైద్యుడు మాస్టెక్టమీని సిఫారసు చేయడానికి ఇతర కారణాలు ఉండవచ్చు.
మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్ నిర్ధారణ తర్వాత రోజువారీ జీవితంలో ఎదుర్కోవాల్సిన సవాళ్లు మరియు వనరులు:
మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్న చాలా మందికి, పొడిగించిన దీర్ఘకాలిక చికిత్స సహాయంగా రోగనిర్ధారణ తర్వాత నెలలు లేదా సంవత్సరాల వరకు మంచి జీవన నాణ్యత సాధ్యమవుతుంది. మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌కు సమర్థవంతమైన చికిత్సలు ఉన్నప్పుడు, మీ పరిస్థితి దీర్ఘకాలిక వ్యాధి ఉన్న వ్యక్తిలా ఉండవచ్చు. క్యాన్సర్ తీవ్రతరం కాకుండా ఉంచడానికి చికిత్స చేయవచ్చు, కానీ ఇది సాధారణంగా నయం చేయబడదు.
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌తో జీవించడం సవాలుగా ఉంటుంది. మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్ ఉన్న ప్రతి వ్యక్తికి వ్యక్తిగత ఆందోళనలు మరియు సవాళ్లు ఉంటాయి. ఏదైనా సవాలుతో, మీ భయాలను గుర్తించడం మరియు వాటి గురించి మాట్లాడటం ఒక మంచిదైన మొదటి అడుగు. సమర్థవంతమైన మరియు క్రమ పద్ధతి కల ప్రయత్నం అవసరం.
- మీరు ఎదుర్కొంటున్న సవాలును అర్థం చేసుకోవడం
- పరిష్కారాల గురించి ఆలోచిస్తున్నారు
- ఇతరుల మద్దతు కోరడం మరియు వారిని అనుమతించడం
- మీరు ఎంచుకున్న చర్య, కార్యక్రమాలు మీకు సౌకర్యంగా ఉండేలా చూసుకోవడం.
మెటాస్టాటిక్ క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్న చాలా మంది వ్యక్తులు వ్యక్తిగత మద్దతు సమూహం లేదా ఆన్‌లైన్ సంఘంలో చేరడం సహాయకరంగా ఉంటుంది. ఇలాంటి మొదటి అనుభవాలను అనుభవిస్తున్న వ్యక్తులతో మాట్లాడటానికి ఈ విధానం మీకు సహాయపడుతుంది. మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ బృందంలోని స్నేహితుడితో లేదా సభ్యునితో మాట్లాడటం, వ్యక్తిగత కౌన్సెలింగ్ లేదా మీరు చికిత్స పొందే ప్రదేశంలోని అభ్యాస వనరుల కేంద్రంలో సహాయం కోసం అడగడం వంటి ఇతర ఎంపికలు మద్దతును కనుగొనడం మీకు సహాయపడతాయి.
మీ ఆరోగ్యాన్ని మీరు తరచూ పర్యవేక్షించడం చాల ముఖ్యం.
చికిత్స జరుగుతున్న సమయంలో, మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ బృందం మీ యొక్క క్యాన్సర్ పరిస్థితి తీవ్రతరం కాలేదని తరచూ పరీక్షించి నిర్ధారించుకోవాలి, ఏవైనా దుష్ప్రభావాలు కలిగి ఉన్నప్పుడు వాటికీ తగిన చికిత్సలు మరియు నివారణలు నిర్వహించడం మరియు మీ మొత్తం ఆరోగ్యాన్ని పర్యవేక్షించడం కొనసాగించాలి.
ఇందులో సాధారణ శారీరక పరీక్షలు, రక్త పరీక్షలు లేదా ఇమేజింగ్ పరీక్షలు ఉండవచ్చు. మీరు స్వీకరించే పరీక్షల రకాలు మీ ప్రస్తుత ఆరోగ్యం మరియు ఇచ్చిన చికిత్స రకాలతో సహా అనేక అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటాయి.
పరీక్షకు ముందు లేదా పరీక్ష ఫలితాల కోసం ఎదురుచూడడం మీకు లేదా కుటుంబ సభ్యులకు విపరీతమైన ఒత్తిడిని కలిగిస్తుంది. దీనిని కొన్నిసార్లు "స్కాన్సీటీ" అని పిలుస్తారు.
వీలైనంత వరకు మెరుగైన ఆరోగ్యం జీవించడానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి.
మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు ధూమపానం చేయకపోవడం, మద్యపానాన్ని పరిమితం చేయడం, బాగా తినడం మరియు ఒత్తిడిని నిర్వహించడం వంటి మంచి ఆరోగ్యం కోసం ఏర్పాటు చేయబడిన మార్గదర్శకాలను అనుసరించడం చాలా ముఖ్యం. అదనంగా, మీ ఆరోగ్యాన్ని జాగ్రత్తగా చూసుకోవడానికి వైద్య పర్యవేక్షణ మరియు పరీక్షలను సిఫార్సు చేయడం చాలా అవసరం.
రెగ్యులర్ శారీరక శ్రమ మీ బలం మరియు శక్తి స్థాయిలను మెరుగుపరచడానికి సహాయపడుతుంది. మీ అవసరాలు, శారీరక సామర్థ్యాలు మరియు ఫిట్‌నెస్ స్థాయి ఆధారంగా తగిన వ్యాయామ ప్రణాళికను రూపొందించడంలో మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ బృందం నుండి మీరు సహాయం తీసుకోండి.
క్యాన్సర్ పునరావాసం మీ ఆరోగ్య పరిస్థితి రీత్యా మీకు సిఫార్సు చేయబడవచ్చు మరియు ఇది ఫిజికల్ థెరపీ, ఆక్యుపేషనల్ థెరపీ, కెరీర్ కౌన్సెలింగ్, పెయిన్ మేనేజ్‌మెంట్, న్యూట్రిషనల్ ప్లానింగ్ మరియు ఎమోషనల్ కౌన్సెలింగ్ వంటి అనేక రకాల సేవలను సూచిస్తుంది. పునరావాసం యొక్క లక్ష్యం ప్రజలు వారి జీవితంలోని అనేక అంశాలపై నియంత్రణను తిరిగి పొందడంల మరియు సాధ్యమైనంత స్వతంత్రంగా ఉండటానికి సహాయపడటం మాత్రమే.
మీరు మనుగడ రేట్ల గురించి ఆలోచించినప్పుడు, అవి కేవలం అంచనాలు మాత్రమే అని గుర్తుంచుకోవడానికి ప్రయత్నించండి. మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్‌తో ఎవరైనా ఎంతకాలం జీవిస్తారో మనుగడ రేటు సూచించదు. మీరు కలిగి ఉన్న రొమ్ము క్యాన్సర్ మరియు మీ మొత్తం ఆరోగ్యం వరకు ఏవైనా గత చికిత్సల నుండి మీ పరిస్థితిని ప్రభావితం చేసే అనేక అంశాలను గుర్తుంచుకోవడం కూడా ముఖ్యం. మెటాస్టాటిక్ రొమ్ము క్యాన్సర్ మనుగడ రేటు గురించి మీకు ఏవైనా ప్రశ్నలు ఉంటే, మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతతో మాట్లాడండి. వారికి మీగురించి తెలుసు మరియు మీరు ఏమి ఆశించవచ్చనే సమాచారం కోసం వారు మీ ఉత్తమ వనరు.
మీరు క్యాన్సర్ చికిత్సను ప్రారంభించడానికి సిద్ధమవుతున్నప్పుడు, చికిత్స - సంబంధిత దుష్ప్రభావాలకు భయపడడం సాధారణం. దుష్ప్రభావాలను నివారించడానికి మరియు ఉపశమనానికి మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ బృందం పని చేస్తుందని ముందుగా మీరు గ్రహించాలి. రొమ్ము కాన్సర్తో బ్రతికి ఉన్నవారు తరచుగా వారి క్యాన్సర్ చికిత్స కారణంగా నొప్పి, అలసట, లైంగిక పనిచేయకపోవడం, చర్మ సంబంధిత సమస్యలు, హృదయ సంబంధ సమస్యలు, తక్కువ ఎముక సాంద్రత మరియు ఇతర ఆరోగ్య సమస్యలను ఎదుర్కొంటారు.
