పరిచయం :
యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ (UTI) అనేది ప్రపంచవ్యాప్తంగా మిలియన్ల మంది ప్రజలను ప్రభావితం చేసే ఒక సాధారణమైన వ్యాధి, ఈ ఇన్ఫెక్షన్లు పురుషుల కంటే స్త్రీలలో ఎక్కువగా వచ్చే అవకాశాలు కలిగి ఉంటాయి. దీనిని తరచుగా సులభంగా చికిత్స చేయగలిగినప్పటికీ, UTI లు అసౌకర్యాన్ని కలిగిస్తాయి మరియు చికిత్స చేయకుండా అలాగే వదిలేస్తే, మరింత తీవ్రమైన సమస్యలకు దారి తీస్తాయి. ఈ బ్లాగ్లో, యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్లు రావటానికి గల కారణాలు, వాటి సంకేతాలు మరియు ఇంటి నివారణలు ఇంకా మరికొన్నింటిని మనము వివరంగా పరిశీలిద్ధాము.
యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్లకు కారణం ఏమిటి?
మూత్రాశయం ద్వారా బాక్టీరియా మూత్ర నాళంలోకి ప్రవేశించడం జరుగుతుంది, మరియు మూత్రాశయంలో రెట్టింపు కావటం ప్రారంభించినప్పుడు యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లు సంభవిస్తాయి. దీనికి అత్యంత సాధారణమైన ఎస్చెరిచియా కోలినిని (E.coli) అపరాధిగా చెబుతారు, ఇది సహజంగా జీర్ణవ్యవస్థలో ఉంటుంది మరియు సులభంగా మూత్ర వ్యవస్థలోకి ప్రవేశించడం జరుగుతుంది.
అనేక రకాల కారణాలు యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్ అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదాన్నిపెంచుతాయి, వాటిలో ఈ క్రిందివి ప్రధానమైనవిగా చెప్పవచ్చు :
1. స్త్రీ యొక్క శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం :
పురుషుల కంటే స్త్రీలకు మూత్రనాళం తక్కువగా ఉంటుంది, అందువల్ల మూత్రాశయంలోకి బ్యాక్టీరియా చేరడం సులభం అవుతుంది.
2. లైంగిక చర్య :
లైంగిక సంపర్కం ద్వారా మూత్ర నాళంలోకి బ్యాక్టీరియా ప్రవేశించడం జరుగుతుంది.
3. పరిశుభ్రత సరిగా లేని అలవాట్లు :
బాత్రూమ్ని ఉపయోగించిన తర్వాత వెనుక నుండి ముందుకి శుభ్రం చేయటం వల్ల మలద్వారం నుండి మూత్రనాళానికి బ్యాక్టీరియా బదిలీ చేయబడుతుంది.
4. కొన్ని రకాల వైద్య పరిస్థితులు :
మధుమేహం, మూత్రపిండాలల్లో రాళ్లను కలిగి ఉండటం మరియు మూత్రాన్ని ఎక్కువ సేపు నిలుపుకోవటం వంటి పరిస్థితులు యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ల యొక్క ప్రమాదాన్నిపెంచుతాయి.
5. బలహీన పడిన రోగనిరోధక వ్యవస్థ :
బలహీనమైన రోగనిరోధక వ్యవస్థ కలిగిన వ్యక్తులు యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లతో సహా అన్ని రకాల ఇన్ఫెక్షన్లకు గురయ్యే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి.
యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లకు ఎవరు గురవుతారు?
ఎవరిలోనైనా కూడా ఈ యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ అభివృద్ధి చెందగలిగినప్పటికీ, వీటిలో కొన్ని సమూహాలు ఎక్కువ ప్రమాదంలో ఉన్నాయి :
1. స్త్రీలు :
మనం పైన చెప్పుకున్న విధంగా, మహిళల యొక్క శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం వారిని ఎక్కువగా యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లకు గురి చేస్తుంది. అలాగే, లైంగిక కార్యకలాపాల వలన మరియు మెనోపాస్ వంటి అంశాలు ఇన్ఫెక్షన్లను గ్రహించుకునే సామర్థ్యాన్ని మరింతగా పెంచుతాయి.
2. వృద్ధాప్యంలో ఉన్న వారు :
వృద్ధాప్యంలో ఉన్న వ్యక్తులు మూత్ర నాళం మరియు రోగనిరోధక వ్యవస్థలో మార్పులను కలిగి ఉంటారు, కావున వృద్ధులకు ఈ అంటువ్యాధులు మరింత హానిని కలిగిస్తాయి.
3. గర్భిణీ స్త్రీలు :
గర్భధారణ సమయంలో హార్మోన్లలో మార్పుల కారణంగా మూత్ర నాళాల వాతావరణంలో మార్పులు ఏర్పడుతాయి, గర్భిణీ స్త్రీలు యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లు సోకటానికి అవకాశాన్ని ఎక్కువగా కలిగి ఉంటారు.
4. అసాధారణమైన మూత్ర నాళాలను కలిగి ఉన్న వ్యక్తులు :
మూత్రపిండాల్లో రాళ్లను కలిగి ఉండటం లేదా మూత్రాన్ని నిలుపుకోవటం వంటి మూత్ర నాళం యొక్క నిర్మాణపరమైన సమస్యలు బ్యాక్టీరియా యొక్క పెరుగుదలకు ఎక్కువగా అనుకూలమైన పరిస్థితులను సృష్టిస్తాయి మరియు బాక్టీరియాను ప్రభావవంతంగా బయటకు పంపే శరీరం యొక్క సామర్థ్యానికి ఆటంకాన్ని కలిగిస్తాయి.
5. మందగించిన రోగనిరోధక వ్యవస్థను కలిగి ఉన్న వ్యక్తులు :
HIV/AIDS ఉన్న వ్యక్తులు, కీమోథెరపీ తీసుకుంటున్న వారు, లేదా రోగనిరోధక శక్తిని తగ్గించే మందులను వాడుతున్నటువంటి పరిస్థితులను కలిగిన వ్యక్తులలో రోగనిరోధక వ్యవస్థ మందంగా ఉంటుంది, యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లు మరియు ఇతర ఇన్ఫెక్షన్ల ప్రమాదాన్ని కూడా పెంచుతాయి.
యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్లను నివారించడం :
యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లను అభివృద్ధి చేసే పరిస్థితులను తగ్గించడానికి నివారణ చాలా కీలకమైనది. UTIలను నివారించడానికి ఇక్కడ వైద్యులు ద్వారా కొన్ని చిట్కాలను సూచించడం జరిగింది.
హైడ్రేటెడ్గా ఉండడం :
పుష్కలంగా నీరు త్రాగడం వలన మూత్ర నాళంలోని బ్యాక్టీరియాను అధిక మూత్ర విసర్జన ద్వారా బయటకు పంపడం జరుగుతుంది.
మంచి పరిశుభ్రతను పాటించండం :
మూత్రాశయం ద్వారా మూత్రనాళంలోకి బ్యాక్టీరియా చేరకుండా బాత్రూమ్ని ఉపయోగించిన తర్వాత ఎల్లప్పుడూ ముందు నుండి వెనుకకు మాత్రమే శుభ్రం చేసుకోండి.
సంభోగం జరిగిన తర్వాత మూత్ర విసర్జన చేయండి :
సంభోగం జరిగిన తర్వాత మూత్ర విసర్జన చేయటం ద్వారా మూత్రాశయం ఖాళీ చేయబడుతుంది, ఇలా మూత్ర నాళంలోకి ప్రవేశించిన బ్యాక్టీరియాను బయటకు పంపవచ్చు.
చికాకును కలిగించే ఉత్పత్తులను నివారించండి :
జననేంద్రియ ప్రాంతంలో సుగంధభరిత సోపులు, పౌడర్లు మరియు స్ప్రేలను ఉపయోగించడం ద్వారా అవి మూత్రనాళానికి చికాకును కలిగిస్తాయి మరియు ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.
కాటన్ లోదుస్తులను ధరించండి :
కాటన్ లోదుస్తులను ధరించటం ద్వారా గాలి యొక్క ప్రసరణ బాగా జరుగుతుంది. తద్వారా జననేంద్రియ ప్రాంతం పొడిగా ఉంటుంది మరియు బ్యాక్టీరియా పెరుగుదల యొక్క ప్రభావాలను కూడా తగ్గిస్తుంది.
మూత్రాశయ చికాకులను పరిమితం చేయండి :
కెఫిన్, ఆల్కహాల్ మరియు స్పైసీ ఫుడ్స్ వంటి మూత్రాశయ చికాకులను కలిగించే ఆహరం తీసుకోవడం మానుకోండి, ఇవి మూత్రాశయం యొక్క లైనింగ్ను చికాకు పెట్టగలవు.
యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క సంకేతాలు :
సత్వర చికిత్స కోసం యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క సంకేతాలు మరియు లక్షణాలను గుర్తించడం చాలా ముఖ్యం. సాధారణ సూచికలు తరచుగా మూత్రవిసర్జన జరగటం, మూత్ర విసర్జన సమయంలో మంటగా ఉండటం, మూత్రం చిక్కగా ఉండటం లేదా దుర్వాసనతో ఉండటం, కటి నొప్పి లేదా ఒత్తిడిని కలిగి ఉండటం, మూత్రం అత్యవసరంగా రావటం మరియు మూత్రంలో రక్తం ఉండటం (hematuria) వంటివి ఉంటాయి. ఈ లక్షణాలను గురించి తెలుసుకోవడం ద్వారా సకాలంలో వైద్య సంరక్షణను పొందడంలో జాప్యం జరగకుండా సహాయపడుతుంది, ఇది సమర్థవంతమైన రోగనిర్ధారణ జరగటానికి మరియు మూత్రాశయ అంటువ్యాధులను చికిత్స చేయటానికి దారితీస్తుంది.
యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్లకు ఇంటి నివారణలు :
సరైన రోగనిర్ధారణ చేయటం మరియు చికిత్స కోసం వైద్య నిపుణుల సలహా తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం అయితే, యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క లక్షణాల నుండి ఉపశమనాన్ని పొందే అనేక ఇంటి నివారణలు మనకు అందుబాటులో ఉన్నాయి :
1. ద్రవ పదార్థాలను తీసుకోవడం పెంచండి :
మూత్ర నాళం నుండి బ్యాక్టీరియాను బయటకు పంపేయడంలో సహాయపడే సులువైన మరియు అత్యంత ప్రభావవంతమైన మార్గాలలో ఒకటి ద్రవ పదార్థాలను ఎక్కువగా తీసుకోవడం, ముఖ్యంగా నీటిని ఎక్కువగా తీసుకోవటం చాలా అవసరం. పుష్కలంగా నీరు త్రాగడం వల్ల మూత్రం పలచబడుతుంది అంతేకాకుండా తరచుగా మూత్రవిసర్జన చేయటం జరుగుతుంది, ఇది మూత్రాశయం నుండి బ్యాక్టీరియాను తొలగించడంలో సహాయపడుతుంది. తియ్యని క్రాన్బెర్రీ జ్యూస్ కూడా సాధారణంగా సిఫార్సు చేయబడింది, ఎందుకంటే ఇది బ్యాక్టీరియా మూత్ర నాళాల గోడలకు అంటుకోకుండా నిరోధించడంలో సహాయపడే సమ్మేళనాలను కలిగి ఉంటుంది, ఇది సంక్రమణ ప్రమాదాన్ని కూడా తగ్గిస్తుంది.
2. వేడిగా కాపడం పెట్టడం :
దిగువ పొత్తికడుపు లేదా పెల్విక్ ప్రాంతానికి హీటింగ్ ప్యాడ్ ఉపయోగించి కాపడాన్ని పెట్టుకోవటం వల్ల మూత్ర మార్గములో అంటువ్యాధులతో సంబంధం కలిగి ఉన్న అసౌకర్యాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. హీటింగ్ ప్యాడ్ లేదా వెచ్చని కంప్రెస్ కండరాలకు విశ్రాంతిని కలిగిస్తుంది, మంటను తగ్గించడం మరియు పెల్విక్ ప్రాంతంలో నొప్పి లేదా ఒత్తిడిని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ల సమయంలో సాధారణంగా అనుభవించే కటి నొప్పి లేదా ఒత్తిడి వంటి లక్షణాలకు హీట్ థెరపీ ద్వారా ప్రత్యేకంగా ఉపశమనాన్ని కలిగించటం ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది.
3. ప్రోబయోటిక్స్ తీసుకోండి :
ప్రోబయోటిక్స్, ఇది ఒక ప్రయోజనకరమైన బ్యాక్టీరియా, ఇవి ప్రేగు మరియు మూత్ర నాళాలలో ఉన్న సూక్ష్మజీవుల ఆరోగ్యకరమైన సమతుల్యతను కాపాడుకోవడానికి సహాయపడతాయి. శరీరానికి అవసర పడే మంచి బ్యాక్టీరియాని వృద్ధి చేయటానికి ప్రోత్సహించడం ద్వారా, ప్రోబయోటిక్స్ హానికరమైన బ్యాక్టీరియా యొక్క పెరుగుదలను నిరోధించడంలో సహాయపడతాయి, వీటిలో మూత్ర నాళాల ఇన్ఫెక్షన్లు కూడా ఉంటాయి. లాక్టోబాసిల్లస్ మరియు బిఫిడోబాక్టీరియం (Lactobacillus and Bifidobacterium) వంటి జాతులతో కూడిన ప్రోబయోటిక్ సప్లిమెంట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి లేదా మీరు మీ ఆహారంలో పెరుగు, కేఫీర్ మరియు పులియబెట్టిన కూరగాయలు వంటి ప్రోబయోటిక్ అధికంగా ఉండే ఆహారాలను కూడా చేర్చుకోవచ్చు.
4. చికాకులను నివారించండి :
కొన్ని పదార్థాలు మూత్రాశయాన్ని చికాకుపరుస్తాయి మరియు మూత్ర మార్గము యొక్క అంటువ్యాధుల లక్షణాలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తాయి. ఈ చికాకును కలిగించే ఆహారాలలో కెఫిన్, ఆల్కహాల్, కృత్రిమంగా లభించే స్వీటెనర్లు, అధిక మసాలా కలిగిన ఆహారాలు, అసిడిక్ ఆహారాలు మరియు ఇతర పానీయాలను ముఖ్యంగా చెప్పవచ్చు. ఈ చికాకులను నివారించడం ద్వారా మూత్ర నాళంలో మంట మరియు అసౌకర్యాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది, వేగంగా నయం చేయడానికి కూడా సహకరిస్తుంది. బదులుగా, ఇన్ఫెక్షన్ క్లియర్ అయ్యే వరకు చప్పగా ఉండే, చికాకును కలిగించని ఆహారాలు మరియు పానీయాలను ఎంచుకోండి.
5. డి-మన్నోస్ (D-Mannose) :
డి-మన్నోస్ అనేది సహజంగా లభించేటటువంటి చక్కెర, ఇది గ్లూకోజ్కి దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ఇది బాక్టీరియాను నిరోధించడంలో మనకు సహాయ పడుతుంది , ముఖ్యంగా ఈ-కోలి, మూత్ర నాళం యొక్క గోడలను అనుసరించి ఉంటుంది. దీనిని వినియోగించినప్పుడు, డి-మన్నోస్ బ్యాక్టీరియాతో జతచేయబడటం జరుగుతుంది, తద్వారా వాటిని మూత్రాశయ గోడలకు అంటుకోనివ్వకుండా మూత్రవిసర్జన జరిగే సమయంలో శరీరం నుండి మూత్రం ద్వారా బాక్టీరియాను తొలగించడానికి వీలును కల్పిస్తుంది. డి-మన్నోస్ సప్లిమెంట్లు పౌడర్ లేదా క్యాప్సూల్ రూపంలో మార్కెట్లలో సులభంగా లభిస్తున్నాయి ఇంకా యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లను నివారించడానికి మరియు చికిత్స చేయడానికి తరచుగా దీనిని సహజ నివారణిగా ఉపయోగిస్తారు.
6. విటమిన్ C :
విటమిన్ C, లేదా ఆస్కార్బిక్ యాసిడ్, రోగనిరోధక వ్యవస్థకు మద్దతుగా నిలిచే యాంటీఆక్సిడెంట్ లక్షణాలతో కూడిన ఒక ముఖ్యమైన పోషకాహారం. మీరు విటమిన్ C తీసుకోవడం పెంచడం వల్ల మూత్రాన్ని ఆమ్లీకరించవచ్చు, బ్యాక్టీరియా పెరుగుదలకు అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని ఇది తక్కువగా సృష్టిస్తుంది. విటమిన్ C అధికంగా ఉండే ఆహారాలలో నారింజ, స్ట్రాబెర్రీ, కివి, బెల్ పెప్పర్స్ మరియు బ్రోకలీ వంటివి ఉన్నాయి.
7. క్రాన్బెర్రీ సప్లిమెంట్స్ :
క్రాన్బెర్రీస్, ప్రోయాంతోసైనిడిన్స్ (proanthocyanidins) అని పిలువబడే సమ్మేళనాలను కలిగి ఉన్నాయి, ఇవి బాక్టీరియాను, ముఖ్యంగా ఈ.కోలి (E.coli), మూత్ర నాళాల గోడలకు అంటిపెట్టుకుని ఉండకుండా నిరోధించగలవని తేలింది. మూత్రనాళంలోని బ్యాక్టీరియాను నిర్మూలించడం, మంటను తగ్గించడంతో పాటు అనేక ఇబ్బందులను తగ్గిస్తుందని డాక్టర్లు చెబుతున్నారు. క్యాప్సూల్ లేదా టాబ్లెట్ రూపంలో లభించే క్రాన్బెర్రీ సప్లిమెంట్లు, కృత్రిమ చక్కెరలు లేకుండా ఈ ప్రయోజనకరమైన సమ్మేళనాల కేంద్రీకృత మోతాదును అందిస్తాయి.
8. పుచ్చకాయ రసం :
పుచ్చకాయ అనేది హైడ్రేటింగ్ పండు, ఇది అధిక నీటి శాతాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఇది వేసవి కాలంలో దొరికే అద్భుతమైన సంజీవని, దీనిని తీసుకోవటం వల్ల శరీరాన్ని డీహైడ్రేషన్ నుంచి కాపాడుకోవచ్చు. ఇది మూత్ర ఉత్పత్తిని పెంచుతుంది, తరచుగా మూత్ర విసర్జన చేసే పరిస్థిని కల్పిస్తుంది మరియు మూత్ర నాళం నుండి బ్యాక్టీరియాను బయటకు పంపడంలో సహాయపడుతుంది. ఇందులో యాంటీఆక్సిడెంట్లు మరియు విటమిన్లు కూడా పుష్కలంగా ఉన్నాయి, ఇది మొత్తం మూత్ర నాళాల ఆరోగ్యానికి తోడ్పడుతుంది.
9. హెర్బల్ టీలు :
గ్రీన్ టీ మరియు చమోమిలే టీ వంటి కొన్ని హెర్బల్ టీలు మూత్ర నాళాల ఆరోగ్యానికి అదనపు ప్రయోజనాలను అందిస్తాయి. గ్రీన్ టీలో కాటెచిన్స్ అని పిలువబడే యాంటీఆక్సిడెంట్లు ఉన్నాయి, ఇవి యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ మరియు యాంటీమైక్రోబయల్ లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి, ఇవి రోగనిరోధక వ్యవస్థకు మద్దతుగా నిలిచి మరియు మూత్ర నాళంలో మంటను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. చమోమిలే టీ అది కలిగినటువంటి ఉపశమనం కలిగించే లక్షణాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది మరియు మూత్రంలో అసౌకర్యాన్ని తగ్గించడంలో కూడా సహాయపడుతుంది.
10. వెల్లుల్లి :
శతాబ్దాలుగా వెల్లుల్లి దానికి ఉన్నటువంటి ఔషధ గుణాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇది ప్రతి ఇంట్లో దొరికే విలువైన పోషక ఆహారం. అంటువ్యాధులతో పోరాడటం దీనికి ఉన్నటువంటి ప్రధాన సామర్థ్యం. ఇది అలిసిన్ వంటి సమ్మేళనాలను కలిగి ఉంటుంది, ఇవి శక్తివంతమైన యాంటీమైక్రోబయల్ లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి, ఇవి బ్యాక్టీరియా, వైరస్లు మరియు శిలీంధ్రాలను చంపడంలో సహాయపడతాయి. మీ ఆహారంలో వెల్లుల్లిని చేర్చుకోవడం లేదా వెల్లుల్లి సప్లిమెంట్లను తీసుకోవడం వల్ల యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లను నివారించడంలో మరియు చికిత్స చేయడంలో సహాయపడవచ్చు.
ముగింపు :
కాబట్టి, ఇంటి నివారణలు తేలికపాటి యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ల యొక్క లక్షణాలకు ఉపశమనాన్ని అందిస్తాయి, కొన్ని పరిస్థితులలో వైద్య సంరక్షణను తీసుకోవటం చాలా ముఖ్యం. లక్షణాలు అలాగే కొనసాగుతూ, పరిస్థితి తీవ్రమవుతుంటే, లేదా జ్వరం, చలి, కడుపులో వికారం లేదా మూత్రంలో రక్తాన్ని కలిగి ఉంటే లేదా మీరు గర్భవతిగా ఉన్నట్లయితే లేదా తరచుగా యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లను అనుభవిస్తున్నట్లైతే, వైద్యుడిని సంప్రదించడం చాలా అవసరం. ఇన్ఫెక్షన్ను సమర్థవంతంగా నయం చేయడానికి ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు సూచించిన సరైన రోగ నిర్ధారణ మరియు యాంటీబయాటిక్ చికిత్స అవసరం అవుతుంది.